Dr. Mehmet YARDIMCI

Geçmişimizi bilmeden geleceği şekillendiremeyiz. Bu yüzden şanlı tarihimiz, bizim en büyük yol göstericimiz; hedeflerimize ulaşma yolunda da güç aldığımız en önemli kaynağımızdır.

Bundan tam 106 yıl önce, 19 Mayıs 1919’da kurtuluş mücadelemizin tohumları atılmış; öldü sayılan bir toplum, bir millet bu tarihle yeniden var olma mücadelesini başlatmıştır. “Bitti!” denilen yerden tekrar ayağa kalkıp kat kat güçlü düşmanlara boyun eğmeden bağımsızlığımızı kazanmak için şaha kalkışımız ise, tüm dünyaya  Türk azminin en büyük kanıtı olmuştur.

19 Mayıs 1919 tarihi, Türkiye Cumhuriyeti’nin tarihindeki dönüm noktalarından biridir. Atatürk Millî Mücadele sıralarında Türk milletini ileri götürecek ve köhnemiş fikirlere karşı gelecek olanların genç fikirler olduğunu görmüş, bu nedenle de “gençlik” kavramı Mustafa Kemal  için ayrı bir önem taşımıştır. 

Atatürk'ü Anma, Gençlik ve Spor Bayramı ilk kez 1926’da Gazi Günü adı altında Samsun'da kutlanmış, 24 Mayıs 1935'te Atatürk Günü adı altında resmiyet kazanmıştır. Beşiktaş Jimnastik Kulübü'nün girişimleriyle Fenerbahçe Stadı'nda kutlanan bu ilk 19 Mayıs, Galatasaray ve Fenerbahçeli yüzlerce sporcunun da katılımıyla bir spor günü hâline gelmiştir. Bu organizasyondan bir süre sonra gerçekleşen Spor Kongresi'nde söz alan Beşiktaş Kurucu Üyesi Ahmet Fetgeri Aşeni, kutlanan Atatürk Günü'nün tüm gençliğe mal edilebilmesi için "19 Mayıs Gençlik ve Spor Bayramı" adı altında her yıl yapılmasını teklif etmiştir. Kongrede oylanan bu öneri kabul edilmiş ve Atatürk'ün de onayıyla yasalaşmıştır. 

19 Mayıs,  20 Haziran 1938 tarihli kanunla "Gençlik ve Spor Bayramı" adını almıştır.

12 Eylül Darbesiyle yönetime gelen Millî Güvenlik Konseyi, Atatürk'ün doğumunun yüzüncü yılı olan 1981 yılını kanun çıkararak Atatürk Yılı kabul ve ilan etmiş,  kutlamalar kapsamında "Gençlik ve Spor Bayramı"nın adı da "Atatürk'ü Anma, Gençlik ve Spor Bayramı" olarak değiştirilmiştir.

Atatürk'ü Anma, Gençlik ve Spor Bayramı, her yıl 19 Mayıs tarihinde kutlanan Türkiye Cumhuriyeti ve Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nin resmî bayramıdır.

Her yıl 19 Mayıs günü,  Atatürk'ü Anma, Gençlik ve Spor Bayramı Türkiye'nin dört bir yanında spor gösterileri ve törenlerle kutlanmaktadır. Üzerinde "Gençlikten Atatürk Sevgisiyle Cumhurbaşkanına" yazan ve "Sevgi Bayrağı" olarak adlandırılan dev bir bayrak Kurtuluş Yolu'ndaki Tütün İskelesi'nden karaya çıkarılarak Samsun valisine verilmektedir. Daha sonra bayrak, Cumhurbaşkanına sunulmak üzere genç atletlere teslim edilmekte, Samsun'dan yola çıkarılarak Amasya, Tokat, Sivas, Erzincan, Erzurum, Kayseri, Nevşehir, Kırşehir ve Kırıkkale'den sonra 19 Mayıs törenlerinde Ankara'da cumhurbaşkanına sunulmaktadır.

Cumhuriyet'le yaşıt olan bu kutlamalar sadece cumhurbaşkanının katılımıyla Ankarada gerçekleşmekle sınırlı kalmaz, ülke genelinde stadyumlarda kutlanırdı. 

Atatürk’ün 16-19 Mayıs 1919 İstanbul’dan başlayan yolculuğu bir kurtuluş dönemini simgeler. Samsun’a ayak basışının taşıdığı önem Atatürk’ün Büyük Nutku’nu 19 Mayıs 1919 Samsun’a çıkışı ile başlatmasından anlaşılmaktadır.

Atatürk’ün Samsun’a çıkışında gördüğü manzara pek parlak değildir. Şehirde İngiliz işgal kuvvetleri vardır. Halk kendisini koruyamayacak durumdadır. Atatürk bugün müze olan Hıntıka Palas’ta kaldıkları süre içinde hep bu sorunları düşünmüştür, ama, O’nda ve O’nun gibi düşünenlerde bu azim ve vatan aşkı oldukça hiçbir engel aşılamaz değildir.

19 Mayıs 1919'da Mustafa Kemal Atatürk’ün  Bandırma Vapuru ile Samsun'a çıkışı,ve bu gün, İtilaf Devletleri'nin işgaline karşı Türk Kurtuluş Savaşı'nın başladığı gün olarak kabul edilişi, Atatürk'ün sembolik doğum günü olarak kabul görmesi, Atatürk’ün bu bayramı Türk gençliğine armağan etmesi gibi nedenlerle en önemli günleden biri olarak görülmektedir. 

19 Mayıs 1919 tarihi, onursuz yaşamaktansa onurluca ölmenin esas alındığı, kendisinden sonra cereyan eden olaylar zincirinin başlangıcı olan, karanlık bir dönemde aydınlık bir tarihtir.

Her yıl 19 Mayıs günü Atatürk'ü Anma, Gençlik ve Spor Bayramı Türkiye'nin dört bir yanında spor gösterileri ve törenlerle kutlanır. Üzerinde "Gençlikten Atatürk Sevgisiyle Cumhurbaşkanına" yazan ve "Sevgi Bayrağı" olarak adlandırılan dev bir bayrak Kurtuluş Yolu'ndaki Tütün İskelesi'nden karaya çıkarılarak Samsun valisine verilir. Daha sonra bayrak, cumhurbaşkanına sunulmak üzere genç atletlere teslim edilir. Samsun'dan yola çıkarılarak Amasya, Tokat, Sivas, Erzincan, Erzurum, Kayseri, Nevşehir, Kırşehir ve Kırıkkale'den sonra 19 Mayıs törenlerinde Ankara'da cumhurbaşkanına sunulur.

Cumhuriyet'le yaşıt olan bu kutlamalar sadece cumhurbaşkanının katılımıyla Ankara'da gerçekleşmekle sınırlı kalmaz, ülke genelinde stadyumlarda kutlanırdı ama 2012'de, mayıs ayında havanın soğuk olacağı ve bu açıdan öğrencilerle vatandaşlara yük olmaması gerekçesiyle başkent Ankara dışındaki illerde, stadyumlarda kutlanması Millî Eğitim Bakanlığı Ortaöğretim Genel Müdürlüğünce okullara gönderilen bir yazıyla engellenmiştir. Bu karar cumhuriyetçi kesimin büyük tepkisiyle karşılaşmıştır. Bu konuda Alper Ayhan tarafından bir dava açılmış ve kazanılmış, her koşulda  stadyum ya da meydanlarda coşkuyla kutlanmasının önü açılmıştır.

Anadolu halkının yüreğinde büyük bir sevgi ve  saygı  yumağı oluşturan 19 Mayıs tarihi, sıradan bir tarih olmaktan öte yer, mahalle, okul vb.önemli yerlere verilerek Türkiye Cumhuriyetinin temelini oluşturan harç kavramı olmuştur. Bunlardan: Samsun’da 19 Mayıs ilçesi, Samsun’da 19 Mayıs Üniversitesi, İstanbul’da Büyükçekmece 19 Mayıs Mahallesi, Kadıköy 19 Mayıs Mahallesi, Şişli 19 Mayıs Mahallesi; Ankara’da Keçiören 19 Mayıs Mahallesi bazılarıdır.

Türkiye Cumhuriyeti’nin kurulmasında yaşanan zorlukları her zaman göz önünde tutarak, 19 Mayısları Atatürk’ün emanetine daima sahip çıkarak kutlamalıyız. Bir 19 Mayıs sabahı coşkuyla kaleme aldığım 19 Mayıs  şiirimi paylaşmak istiyorum. Dostlara selam olsun.

19  M A Y I S

Ben 19 Mayısların sabahı

Aydınlık ektin Anadolu’ya

Umut ektim yıl yıl

Bir verdim bin aldım hasadımı

Ben 19 Mayısların sabahı

1919’da başladım ekmeğe

Umut ektim

Bağımsızlık gülü diktim yüreklere

Amasya’da

Erzurum’da

Sivas’ta

Bir ektim bin aldım hasadımı

Ben 19 Mayısların sabahı

Umutsuz gönüllerde sarı Bafra tütünü oldum

Samsun’da efkâr dağıtan

Havza’da güç oldum

Kaynak suyu gibi ilikleri ısıtan

Yiğit oldum Erzurum’da bar duran

Nakış oldum sivas kilimlerine 

Ankara’da güneş oldum

Bir verdim bin aldım hasadımı

Ben 19 Mayısların sabahı

Cephelerde kan oldum 

Bayrağa renk veren

Talimgâh kışlasında Tokat’ın

Harman oldum pehlivanlara

Zile’de kılıç kuşattım 120 atlıya

12 süvari dönse  de geriye

Bir verdim bin aldım hasadımı

Ben 19 Mayısların sabahı

Yumruk oldum Tınaztepe’de balyoz gibi

Afyon ovasında yağmur oldum

Antepli’mle

Maraşlı’mla

Konyalı’mla

Tüm yurtta tek yürek oldum 

Büyük taarruzda tek soluk

Bir verdim bin aldım hasadımı

Ben 19 Mayısların sabahı

Özgürlük rüzgârıyım şimdi

Bağımsızlık güllerim açar bahçelerde

Yeniliklerim ışır

Çağdaş olma yarışında ulusça

Genci 

İhtiyarı

Kızı 

Kadını yurdun

Yazmak için en başa Türk adını

Gelin 

Birlikte derelim uygarlık hasadını.     Mehmet YARDIMCI